نخستین بار در سال ۲۰۱۱ بود که یک شرکت هلندی فراخوانی برای ثبت نام از همه علاقه‌مندان به سفری بی‌بازگشت به مریخ به نام «پروژه مارس وان (MarsOne)» منتشر کرد و از داوطلبان در سراسر جهان خواست تا در قالب یک فیلم ضبط‌شده و رزومه، انگیزه خود را از این سفر گفته و برای این شرکت ارسال کنند. درنهایت از بین حدود دو هزار فیلم فرستاده شده، هزار نفر در مرحله اولیه این ثبت نام پذیرفته شدند که در بین آن‌ها نام هفت ایرانی نیز به چشم می‌خورد. بعداز این مرحله از بین این هزار نفر صد نفر به‌عنوان افراد نهایی برای آموزش ده‌ساله‌ی این سفر قبول شدند که الهه نوری، صادق مدرسی و سعید قندهاری در بین این صد نفر هستند و درنهایت بعد از پایان دوره‌ی آموزشی ده‌ساله، بیست و چهار نفر از این افراد به‌عنوان مسافران مریخ انتخاب می‌شوند و در گروه‌های چهار نفره طی دوازده سال به مریخ فرستاده می‌شوند. طبق آخرین تاریخ تعویقی اعلام شده از سوی این شرکت، گروه اول این مسافران سال ۲۰۲۶ عازم مریخ خواهند شد.
برای کسب اطلاعات بیشتر از این برنامه روز پنج‌شنبه دوازدهم شهریورماه در دفتر ماهنامه دانشمند با منتقدان علمی این پروژه و دو تن از داوطلبان ایرانی پذیرفته شده همراه شدیم تا نظرات مخالفان و موافقان این پروژه عجیب را بشنویم و از انگیزه‌های داوطلبان برای این سفر با خبر شویم.
در ابتدا محمدجواد ترابی (سردبیر ماهنامه دانشمند) به‌عنوان مجری به معرفی کارشناسان مدعو پرداخت و در ادامه محمدرضا نوروزی (مشاور رصدخانه زعفرانیه، مروج علم)، کاظم کوکرم (سردبیر ماهنامه نجوم)، آریا صبوری (پژوهشگر آزمایشگاه تعامل انسان و ربات دانشگاه تهران) و مهدی ملک محمد (روانشناس) به‌عنوان منتقدان علمی این پروژه به طرح نظرات و دلایل مخالفت و بعضاً موافقت خود با این پروژه پرداختند که از مهم‌ترین دلایل مخالفت مخالفان را می‌توان در تخمین نامناسب بودجه موردنیاز برای اجرای این سفر از سوی شرکت در مقایسه با مأموریت‌های عظیمی نظیر سفر انسان به کره ماه (مأموریت‌های آپولو)، نداشتن پشتوانه علمی محکم و پشتیبانی تمام‌وقت دانشمندان مطرح از این پروژه و مانورهای تبلیغاتی غیرواقعی باهدف بهره‌برداری‌های تجاری اشاره کرد.
هم‌چنین مهدی ملک محمد -روانشناس و علاقه‌مند به موضوع روانشناسی فضا- ضمن اعلام غیرممکن بودن این پروژه از لحاظ روانشناسی، اذعان داشت که با توجه به مطالعات روان‌شناختی صورت گرفته، بشر از لحاظ روحی در هزار سال آینده آن هم تنها در صورت جهش ژنتیکی آمادگی این سفر را پیدا خواهد کرد.
در ادامه الهه نوری و صادق مدرسی به مطرح کردن دلایل خود در دفاع از این پروژه و تصمیم خود پرداختند.
این گفت و شنود در میانه راه حالت چالشی به خود گرفت و بحث با شور و هیجان بیشتری پیگیری شد. هم‌چنین در خلال این برنامه حاضران در سالن از داوطلبان سؤالاتی پرسیدند که از چالش برانگیزترین آن‌ها می‌توان به نحوه مراقبت‌های درمانی و جراحی مسافران مریخ در موارد اضطراری، چگونگی حفظ سازش و اتحاد بین افراد هر گروه، نام بردن چند منبع و مقاله علمی معتبر در تأیید این پروژه و … اشاره کرد.
در پایان با توجه به صحبت‌های منتقدان و آمار و ارقام ارائه‌شده، انتظار می‌رود چنین سفری دست‌کم تا سال ۲۰۳۶ ممکن نباشد و پروژه مارس وان بیشتر جنبه تبلیغاتی برای شرکت هلندی ارائه دهنده‌اش دارد.
اما آنطور که به نظر می‌رسد، سه داوطلب ایرانی نهایی این پروژه در حال حاضر از تصمیم خود برای سفر یک‌سویه و بی‌بازگشت به سیاره سرخ مطمئن هستند و امیدوارند اسم آن‌ها در بین بیست و چهار مسافر مریخ وجود داشته باشد تا بتوانند در این مسیر تجربه‌های جدیدی بیاموزند.
به‌هرحال باید صبر کرد و دید تا سال ۲۰۲۶ چه پیش خواهد آمد…
[images cols=”three” lightbox=”true”]
[image link=”2983″ image=”2983″]
[image link=”2984″ image=”2984″]
[image link=”2975″ image=”2975″]
[image link=”2974″ image=”2974″]
[image link=”2976″ image=”2976″]
[image link=”2977″ image=”2977″]
[image link=”2978″ image=”2978″]
[image link=”2979″ image=”2979″]
[image link=”2981″ image=”2981″]
[image link=”2982″ image=”2982″]
[image link=”2980″ image=”2980″]
[/images]
چکیده ای از فایل صوتی برنامه را می توانید از طریق دکمه زیر دانلود نمایید:
Download “نشست مارس وان” MarsOne-Daneshmand.MP3 – 401 بار دانلود شده است – 24 مگابایت
[divide icon=”circle” width=”medium”]
گزارشی از: نازنین زهرا بابایی / بازبینی و ویرایش: علی خورشیدی بنام / ضبط و تدوین صوت: محمد شکاری / عکاس: سعید جعفری – علی خورشیدی بنام
خود این نشست جای نقد بسیاری دارد. بیشتر شبیه یک شوی تلوزیونی بود تا یک نشست علمی!