[box type=”note” bg=”#f8f8f8″ radius=”10″]چند روز دیگه تا شروع روز جهانی نجوم ۹۴ مونده بود؛ سرمون بابت هماهنگی تعدادی از برنامه ها برای این روز خیلی شلوغ بود که تقریبا تعدادی از اونا هم یا نصفه نیمه انجام شده بود یا اصلا تموم نشد. بالاخره در تاریخ ۴ اردی بهشت، در روز جمعه، روز نجوم شروع شد. ساعت ۸ صبح دوان دوان به همراه یکی از دوستان راهی برج میلاد تهران شدیم که چند ساعتی رو اونجا باشیم و بعدش به مکان های دیگه ای که روز نجوم در اونجا برگزار می شد بریم. ساعت ۹٫۵ به قسمت صحن برج میلاد رسیدیم تازه تعدادی از افرادی که مسئول غرفه بودن شروع به آماده سازی و تزئین غرفشون می کردن. تقریبا دو ساعتی گذشت که ناگهان اقای صیاد رو در غرفه باشگاه نجوم برج میلاد دیدیم تقرییا یه یک ساعتی در مورد تاریخ تقویم ایران همراه با دست نوشته ها و تقویم های قدیمی که همراه خودش اآورده بود و کتابی که به تازگی چاپ کرده بود برای ما صحبت کرد. ساعت ۱۲ بعد از ظهر شده بود، تلسکوپ خورشیدی رو روی صحن برج عَلَم کرده بودند؛ هر ساله ما تقریبا یه بار این تلسکوپ خورشیدی رو زیارت می کنیم که اونم روز نجومه و هر ساله ما هزار بار بد شانسی میاریم که دقیقا یه روزش همون روز نجومه! که هوا یهویی به صورت الکی الکی ابری میشه و نمیشه لکه ها و شراره های خورشید خانوم رو رصد کنیم بعد مجبور شدیم لوله تلسکوپ رو به سمت شهر تهران بگیریم و خونه های مردم رو رصد کنیم. روی صندلی های صحن برج نشسته بودیم و به شلوغی شهر تهران نگاه می کردیم که یهو یکی با لباس سده ی ده – یازده جلوم ظاهر شدو گفت: من ابوریحان بیرونی متولد ۱۴ شهریور ۳۵۲ خورشیدی در خوارزم هستم… اولش فکر کردم فیلم اینتراستلار روم تاثیر گذاشته دارم تو فضا-زمان سفر می کنم و رفتم به ده قرن پیش تو دوره محمود غزنوی … بعد یهو دو هزاریم افتاد که طرف داره نقش یکی از دانشمندان دوره اسلامی رو بازی می کنه. یه ۲۰ دقیقه ای داشتم با ابوریحان درباره اکتشافاتی که تو اون دوره انجام داده بود گپ می زدم که یه دفه یکی از همین دانشمندای اون دوره رو چند قدم اون ور تر دیدم، رفتم پلوش؛ گفتم: صوفـی تویی؟! گفت: تو مرا می شناسی؟ گفتم: دمَت گرم حاجی، ما یه مقاله دو سال پیش تو کنفرانس شهر ری درباره زندیگینامه و کشفیاتت ارایه دادیم، مگه میشه نشناسمت؟ صوفی خوشحال شد گفت: درود بر تو؛ حالا بگو ببینم تو کیستی که در غیاب من دست نوشته هایم رو در آن محلی که گفتی سخنوری کرده ای؟ جواب دادم: من یه منجم آماتورم. صوفی: منجم آماتور دیگر چه صیغه ایست؟! نکند شما همان طالع بینان خرافه بینی هستید که علم را به بیراهی می کشید؟! من هم داستان و تاریخچه علم نجوم رو از گذشته تا به امروز براش توضیح دادم!! تقریبا یه ۴۵ دقیقه‌ای طول کشید تا باهاش صحبت کردم. ساعت حدودا ۳ شده بود دیگه باید با تعدادی از دوستان به سمت رصدخونه آموزشی زعفرانیه کوچ می کردیم، چون تقریبا یه ساعتی از شروع برنامه در اونجا گذشته بود و گزارشمون تو برج میلاد تموم شده بود. از صبح تا ساعت سه یه ۲۰ دفعه ای از مسیر غرفه ها رد شده بودیم و با بسیاری از دوستان در مورد مباحث مختلف نجومی و غیرنجومی صحبت کردیم. ساعت ۴ برج میلاد رو به مقصد رصدخونه زعفرانیه ترک کردیم، البته در برج میلاد تازه ساعت ۵ سخنرانی ها و بخش رادیو نجوم شروع می شد که متاسفانه وقت کافی برای ماندن در برج رو نداشتیم. ساعت ۵ به رصدخونه زعفرانیه رسیدیم. در اولین نگاه، ایلی از منجمان آماتور رو دیدم که همدیگه رو بعد از یک سال داشتن بغل می کردن من هم در همان لحظه آقای صبوری رو دیدم و برای اینکه جلوی این جمع کثیر کم نیارم ایشون رو بوسیدم (مثلا الکی ما رفیق چند ده ساله هم هستیم). وقتی وارد پارک زعفرانیه شدم جای سوزن انداختن هم نبود؛ بسیاری از دانش آموخته های این رصدخونه با شال های قرمز رنگی که نشان گنبد روی اونا کشیده شده بود حاضر شده بودن. هر قدم که بر می داشتم دوستانی رو که در طی یکسال گذشته ندیده بودم رصد کردم. تعدادی از اونا در همین تهران شلوغ زندگی می کردن و تعدادی دیگشون هم از شهر های دیگه به تهران اومده بودن. طرح هایی که برای آموزش نجوم در غرفه های زعفرانیه اجرا کرده بودن خیلی جالب بودن اکثرا مباحثی فیزیکی و نجومی رو به صورت علمی دراورده بودن مثلا در غرفه آلودگی نوری طرح واقعی یه شهری رو ساخته بودن که به علت درست نساختن چراغ های شهری، موضوع آلودگی نوری در اون رعایت نشده بود در یه غرفه دیگه، شهر فرنگی از تاریخچه افرادی که در این رصدخونه آموزش دیدن و الان برای خودشون کسی شدن به نمایش گذاشته بودن و یه تعداد دختر پسر قد و نیم قد که هر کدوم لباس یکی از سیارات منطومه شمسی رو پوشیده بودن و در مورد ویژگی ها و خصوصیات اون سیاره صحبت می کردن. کمی جلو تر رفتیم و وارد ساختمون کانون پرورش فکری کودک و نوجوان شدم که کلاس های رصدخونه هم همونجا برگزار می شد، شدیم. هر نیم ساعت یکی از مدرس ها و کارشناس های نجومی در مورد موضوعات مختلف نجومی صحبت می کردن. از طرفی هم جمعی از علاقه‌مندان رو گروه گروه برای بازدید از آسمان نمای رصدخونه که در قسمت گنبد رصدخونه (روی پشت بوم) قرار داشت، می فرستادن. ساعت حدودا ۸ شده بود و برنامه رصدخونه تا ساعت ۹ شب ادامه داشت ما هم به دلیل کمبود وقت کوله بار خودمون برای رفتن به آخرین محل برگزاری برنامه روز نجوم یعنی مرکز علوم و ستاره شناسی تهران بستیم. به سرعت در میون ترافیک میدون تجریش خودمون رو به مرکز علوم رسوندیم. هوا تاریک شده بود و علی وکیلی، یکی از بچه های مرکز، دابسونی رو، رو به کره ماه گرفته بود و جمعی علاقه مند به آسمان شب در اون موقع با رصد کره ماه و سیاره مشتری به دور خود جمع کرده بود. یه گشتی که در میون تمامی غرفه های نجومی می زدم، کانون، انجمن و مرکز نجومی ای بود که فعالیت اون ها رو در طی سال از اینور و اونور می خوندم و یا می دیدم. در یه گوشه از مرکز هم بچه های فیزیکی مثل چی ریخته بودنو داشتند درباره نسبیت عامو کیهان‌شناسیو این جور موضوعا بحثو جدل می کردن. یه یک ساعتی مونده بود تا برنامه مرکز علوم هم تموم بشه و روز نجوم امسال ما هم به پایان برسه. این یه ساعت هم یه جوری با جماعتی از مردم و منجم های آماتور سر کردیم تا اینکه ساعت ۱۰ شب راهی خونمون شدیم که تقریبا ساعت ۱۱ مثل یه جنازه خسته به خونه رسیدم. با تشکر از دوستانی که در طی این سفر یه روزه ما را همیاری و تحمل کردن.[/box]
گزارش روز نجوم به زبان آدمیزاد:
هر سال از اواخر فروردین تا اواخر اردیبهشت، روزی که ماه در حالت تربیع اول است به عنوان روز جهانی نجوم در نظر گرفته می شود. در این روز منجمان آماتور گرد هم می آیند تا مردم را در لذت دیدن زیبایی‌های آسمان سهیم کنند. برنامه هایی که معمولاً برای این روز در نظر گرفته می شود، شامل سخنرانی‌هایی با موضوعات مختلف نجومی، غرفه‌های آموزشی، نمایشگاه عکس‌های نجومی و عکس هایی از عکاسان آسمان شب می باشد. در حاشیه این برنامه ها علاقه‌مندان با استفاده از تلسکوپ به رصد خورشید، کره ماه و دیگر سیاره های منظومه شمسی می پردازند.
روز و هفته نجوم امسال هفته اول اردیبهشت ماه در ایران برگزار شد. به همین مناسبت گروه‌های نجومی در سرتاسر کشور (تهران، اصفهان شیراز، تبریز، کرمان و …) در این روز و در هفته‌ی نجوم برنامه‌های متنوعی برگزار کردند. در مناطق مختلف تهران به مناسبت این روز جشنواره هایی برپا بود که مهم‌ترین آن‌ها مجموعه برج میلاد تهران، آسمان نمای گنبد مینا، رصدخانه آموزشی زعفرانیه و مرکز علوم و ستاره‌شناسی تهران می باشند. طرح های ترویجی جالبی نیز در حاشیه این برنامه ها در راستای ترویج علم نجوم اجرا شد؛ از جمله: افرادی با پوشیدن لباس های قدیمی به اجرای نقش دانشمندان مسلمان ایرانی علم نجوم در دوره های مختلف پرداختند (مانند ابوریحان بیرونی، قیاس‌الدین جمشید کاشانی، عبدالرحمان صوفی رازی و خواجه نصیر طوسی). آن‌ها در نقش خود به عنوان دانشمندان سرشناس نجوم، درباره‌ی زندگینامه خود و اکتشافاتی که انجام داده اند، با زبان و گویش آن دوره، صحبت کردند. در برخی مراکز آموزشی نیز با استفاده از ابزارهای ساده و دست‌ساز به انجام آزمایش های علمی و شبیه‌سازی مفاهیم فضایی با زبان ساده پرداختند.
